W tym artykule wyjaśnimy, jaka powinna być właściwa ciepłota ciała u psa, jakie czynniki mogą powodować wzrost i spadek temperatury, w jaki sposób zmierzyć temperaturę, a także, co robić, kiedy otrzymany wynik odbiega od normy.
Temperatura ciała u psa – od czego zależy i jakie czynniki mają na nią wpływ?
Prawidłowa temperatura u psa, podobnie jak u ludzi, jest regulowana przez ośrodkowy układ nerwowy, a dokładniej przez podwzgórze. Jej utrzymanie na odpowiednim poziomie jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, gdyż temperatura fizjologicznie wpływa na pracę układu odpornościowego, sercowo-naczyniowego i ogólne funkcjonowanie organizmu.
Na temperaturę ciała u psa wpływa wiele czynników. Do najważniejszych z nich należą: wiek, rasa, masa ciała, poziom aktywności fizycznej, stan emocjonalny, pora dnia, a także warunki, w jakich funkcjonuje zwierzę.
Młode psy i szczenięta mogą mieć nieco wyższą temperaturę niż dorosłe czworonogi, co wynika z ich intensywniejszego metabolizmu. Psy ras małych często szybciej się nagrzewają niż psy ras dużych i olbrzymich. Po intensywnym wysiłku fizycznym, silnym stresie i w upalne dni temperatura ciała może przejściowo wzrosnąć. Z kolei zimne otoczenie może nieznacznie obniżyć temperaturę, choć zdrowy organizm potrafi skutecznie utrzymywać jej prawidłowy poziom.
Nie bez znaczenia są także zmiany hormonalne zachodzące w organizmie zwierzaka – np. samice w rui mogą mieć podwyższoną temperaturę ciała. Istnieją także indywidualne predyspozycje – niektóre psy mają z natury nieco wyższą lub niższą temperaturę ciała, co trzeba wziąć pod uwagę przy interpretacji wyników. W razie wątpliwości, warto zawsze skonsultować się z lekarzem weterynarii.
Jaka jest normalna temperatura ciała u psa i w jaki sposób ją mierzyć?
Właściwa temperatura ciała u zdrowego psa jest nieznacznie wyższa niż u ludzi. Za normę u czworonogów uznaje się temperaturę mieszczącą się w zakresie od 37,5°C do 39,2°C. U szczeniąt i młodych psów górna granica normalnej temperatury ciała psa może jednak sięgać do 39,5°C, natomiast u starszych zwierząt i psów dużych ras prawidłowa temperatura psa może być nieco niższa.
Najdokładniejszą metodą pomiaru temperatury ciała u psa jest pomiar rektalny, czyli przez odbyt. Do tego celu najlepiej użyć specjalnego termometru weterynaryjnego, który posiada odpowiedni kształt i zabezpieczenie przed wprowadzeniem końcówki termometru zbyt głęboko. Przed rozpoczęciem mierzenia psiej temperatury, warto przygotować wszystko, co niezbędne – termometr, jednorazową rękawiczkę, środek dezynfekujący oraz odrobinę wazeliny lub żelu, który ułatwi wprowadzenie termometru do odbytu.
Psa należy uspokoić i delikatnie unieruchomić, najlepiej w pozycji stojącej lub leżącej na boku. Zdezynfekowaną i pokrytą żelem końcówkę termometru należy wprowadzić do odbytu na głębokość około 2-3 cm i pozostawić go tam do momentu zakończenia pomiaru. Po odczytaniu wyniku należy go zapisać i dokładnie oczyścić termometr. U psów bardzo wrażliwych pomiar warto przeprowadzać w towarzystwie drugiej osoby, która pomoże utrzymać zwierzę w bezpiecznej pozycji.
W sprzedaży dostępne są również termometry douszne, które choć mniej inwazyjne, mogą jednak dawać mniej precyzyjne wyniki – ucho nie zawsze dobrze odzwierciedla bowiem temperaturę wnętrza ciała. W praktyce weterynaryjnej, ze względu na dokładność, najczęściej stosowany jest więc pomiar rektalny.
Hipotermia i gorączka u psa. O czym może świadczyć obniżona i podwyższona temperatura ciała psa?
Wysoka temperatura ciała u psa może być objawem różnych problemów zdrowotnych. Do najczęstszych przyczyn gorączki należą infekcje wirusowe i bakteryjne, stany zapalne, choroby autoimmunologiczne, nowotwory, urazy, zatrucia, a także reakcje na szczepienie lub silny stres. Czasami gorączka jest jednym z pierwszych objawów, który informuje nas, że w psim organizmie dzieje się coś niepokojącego.
Obniżona temperatura ciała, czyli hipotermia, może z kolei występować w wyniku długiego przebywania w chłodnym otoczeniu, intensywnej utraty ciepła (np. w wyniku wstrząsu, utraty krwi lub silnego odwodnienia), a także być skutkiem zażywania niektórych leków. Hipotermia jest szczególnie niebezpieczna dla szczeniąt, starszych psów oraz zwierząt w złym ogólnym stanie zdrowia, gdyż ich organizmy gorzej radzą sobie z utrzymaniem stałej temperatury ciała.
Czynniki niezwiązane z chorobą również mogą wpływać na wynik pomiaru – wzrost temperatury może nastąpić np. po wysiłku, długim przebywaniu na słońcu, a także w wyniku silnego stresu (np. podczas podróży lub wizyty u weterynarza). Dlatego tak istotne jest, aby bacznie obserwować zachowanie psa, znać indywidualne normy jego temperatury oraz interpretować wynik z uwzględnieniem wszystkich tych czynników.
Co robić, kiedy pies ma gorączkę lub jest wychłodzony?
Jeśli pomiar temperatury wskazuje na wartości wyższe lub niższe niż prawidłowe, należy uważnie obserwować pupila. W przypadku podejrzenia gorączki, warto zwrócić także uwagę na inne, często współwystępujące objawy – apatię, brak apetytu, drgawki, suchy kaszel, biegunkę i trudności z oddychaniem.
W sytuacji, kiedy temperatura przekracza 39 stopni Celsjusza i utrzymuje się kilka godzin, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii. Gorączka może być bowiem objawem poważnego stanu zapalnego lub zakażenia, które wymaga szybkiego leczenia. W takiej sytuacji nie należy nigdy działać na własną rękę – samodzielne podawanie psu leków przeciwgorączkowych przeznaczonych dla ludzi może być bowiem niebezpieczne i prowadzić do zatrucia. Jakiekolwiek działania lecznicze powinny być podejmowane wyłącznie po konsultacji z weterynarzem.
W przypadku obniżonej temperatury również należy szybko działać – pies z hipotermią powinien zostać jak najszybciej ogrzany w kontrolowanych warunkach. Można go np. okryć kocem, użyć termoforu lub ogrzewacza, ale jednocześnie starać się unikać zbyt gwałtownych zmian temperatury.
W każdej sytuacji, w której temperatura ciała psa odbiega od normy, dla własnego spokoju warto skonsultować się z lekarzem, który oceni ogólny stan zdrowia psa, zidentyfikuje przyczynę problemu oraz wdroży odpowiednie leczenie.