Czym jest kocimiętka? Co warto o niej wiedzieć?
Kocimiętka to popularna roślina z rodziny jasnotowatych, która znana jest również pod łacińską nazwą Nepeta cataria. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Jej charakterystyczna nazwa nawiązuje wprost do reakcji kotów, które zwykle wręcz nie mogą oprzeć się jej działaniu. Roślina ta wydziela bowiem specyficzny zapach, którego obecność jest wynikiem obecności związku chemicznego o nazwie nepetalakton. To właśnie on przyciąga koty oraz odpowiada za ich intensywne zainteresowanie kocimiętką.
Nie tylko koty czują zapach kocimiętki! Dla człowieka jej zapach jest natomiast dużo delikatniejszy – lekko cytrusowy i ziołowy. Mimo tego, że nie każdy koci opiekun potrafi wyczuć go od razu, to większość osób, które mają z nim styczność, odbiera woń kocimiętki jako łagodną i przyjemną. Co ciekawe, znajdujące się w kocimiętce olejki eteryczne mają właściwości odstraszające komary i muchy, dzięki czemu roślina ta bywa często sadzona w przydomowych ogródkach. Sama kocimiętka może być natomiast używana jako naturalny repelent odstraszający owady. Jest jednak szczególnie ceniona w gronie miłośników kotów.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że kocimiętka jest w pełni naturalna i co za tym idzie, w pełni bezpieczna dla zwierząt domowych. Jej uprawa nie wymaga bowiem stosowania pestycydów ani nawozów chemicznych, dzięki czemu możemy bez obaw hodować i stosować kocimiętkę w domu lub w ogrodzie. Warto także wiedzieć, że poza klasyczną kocimiętką istnieją również inne gatunki roślin z rodzaju Nepeta, które wykazują podobne działanie, choć mogą różnić się intensywnością zapachu i siłą reakcji u kotów.
Jak kocimiętka działa na koty? Dlaczego koty tak ją kochają?
Koty mają w nosie specjalne receptory, które silnie reagują na znajdujący się w kocimiętce nepetalakton. Kiedy kot wącha kocimiętkę, aktywują się części jego mózgu odpowiedzialne za emocje oraz zachowania społeczne. Co ciekawe, siła reakcji na kocimiętkę w kotów jest dziedziczna – szacuje się, że około 70–80% kotów jest wrażliwych na kocimiętkę, podczas gdy reszta pozostaje na nią obojętna. Brak wpływu na koty jest szczególnie zauważalny w przypadku kociąt – większość kotów poniżej trzeciego miesiąca życia zazwyczaj wcale nie zwraca bowiem uwagi na tę roślinę.
To, jak koty reagują na kocimiętkę może być bardzo zróżnicowane. Niektóre zwierzęta, kiedy tylko poczują jej zapach zaczynają się tarzać, mruczeć, drapać lub intensywnie, niemal obsesyjnie ją wąchać. Inne mogą wykazywać natomiast wzmożoną aktywność i euforię, gonić niewidzialne obiekty lub wykazywać zachowania typowe dla zabawy. U większości zwierząt reakcja na kocimiętkę trwa od kilku do kilkunastu minut, po czym zainteresowanie nią znika, a kot staje się obojętny na zapach kocimiętki przez kolejne godziny. Dlaczego tak się dzieje?
Kocimiętka wpływa na koty jak naturalny stymulant behawioralny – pobudza zwierzę do aktywności, poprawia jego nastrój i samopoczucie, a także może działać jak delikatny środek uspokajający i przeciwlękowy. Naukowcy podkreślają przy tym, że dość silna reakcja kota na tę substancję nie wiąże się z żadnym zagrożeniem dla jego zdrowia. Roślina nie powoduje bowiem zmian w chemii mózgu, a po krótkim czasie stan euforii mija, gdyż organizm kota samoczynnie „wycisza” działanie nepetalaktonu. Mimo tego, warto używać kocimiętki z umiarem.
Nie tylko zabawa! W jakich sytuacjach warto skorzystać z działania kocimiętki?
Kocimiętka to roślina, która bywa bardzo pomocna w wielu codziennych sytuacjach. Jej użycie może być szczególnie przydatne, kiedy chcemy w naturalny sposób pomóc kotu w oswojeniu się z nowym otoczeniem. Przeprowadzka, pojawienie się w domu nowego zwierzęcia lub członka rodziny, wizyta u weterynarza, a nawet przemeblowanie mogą być dla kota źródłem silnego stresu. Delikatne spryskanie jego transportera lub legowiska ekstraktem z kocimiętki pomoże natomiast złagodzić napięcie oraz ułatwić zwierzęciu przyzwyczajenie się do nowych warunków.
Roślina ta świetnie sprawdza się także podczas nauki korzystania z konkretnych miejsc – może pomóc zachęcić kota do korzystania z drapaka, nowego legowiska czy zabawki. Kot przyciągnięty zapachem kocimiętki chętniej zainteresuje się bowiem danym obiektem, co pomoże w ukształtowaniu się pozytywnych nawyków. Jest to szczególnie przydatne, kiedy mamy do czynienia z młodym kotem lub adoptowanym zwierzakiem, który dopiero uczy się zasad panujących w nowym domu.
Warto stosować kocimiętkę także w momentach, kiedy nasz kot przejawia oznaki nudy lub frustracji – np. przy długim braku interakcji z człowiekiem lub ograniczonej przestrzeni do ruchu i zabawy. Kocimiętka może wtedy pełnić funkcję urozmaicenia dnia, stymulując zmysły oraz zachęcając pupila do aktywności. W przypadku kotów starszych, które mają mniej energii, roślina ta może natomiast działać jak naturalny bodziec aktywizujący kociego seniora do spokojnej zabawy oraz wchodzenia w interakcje z otoczeniem.
Gdzie znajduje się kocimiętka dla kota? Zabawki i akcesoria dla Twojego pupila
Po kocimiętkę warto sięgnąć tym bardziej, że jest ona dostępna w bardzo wielu zróżnicowanych wydaniach. Oprócz roślin, które możemy hodować w ogrodzie lub w doniczkach na balkonie, w sprzedaży znaleźć można także popularne pluszowe zabawki dla kota wypełnione suszonymi ziołami kocimiętki. Koty mogą je gryźć, lizać, bawić się nimi i przytulać.
Istnieją także specjalne tunele oraz poduszeczki nasączone ekstraktem z kocimiętki. W sklepach zoologicznych bez trudu znajdziemy również wygodne w użyciu spraye na bazie kocimiętki, które mogą okazać się szczególnie przydatne w stresujących sytuacjach, np. podczas podróży lub wizyty u weterynarza.
W sklepach dostępne są również kule sensoryczne z kocimiętką, które można przyklejać do ścian lub mebli. Koty mogą je wylizywać, trzeć pyszczkiem lub ocierać się o nie, co zapewnia długotrwałą stymulację. Popularne są także maty interaktywne z kieszonkami wypełnionymi suszoną kocimiętką.
Oprócz tego, dostępne są specjalne lizaki oraz przekąski wzbogacone ekstraktem z kocimiętki (polecamy szczególnie przysmak dla kota Nekko – z kurczakiem i kocimiętką), które nie tylko smakują kotu, lecz również stymulują jego zmysły. Do pielęgnacji kocich pazurów można natomiast wykorzystywać drapaki nasączone zapachem tej rośliny – koty chętnie z nich korzystają, co pomaga lepiej chronić domowe meble i dywany przed zniszczeniem.
Co oprócz kocimiętki na stres u kota?
Kocimiętka to naturalny i skuteczny sposób na poprawę nastroju oraz redukcję stresu u kota. Oprócz niej, istnieją jednak także inne metody wspierające emocjonalne zadowolenie u zwierzęcia. Można je zarówno ze sobą łączyć, aby osiągnąć jeszcze lepsze efekty, jak i wybrać jedną, która najlepiej działa na konkretne zwierzę.
Dużą popularnością wśród miłośników zwierząt cieszą się zwłaszcza kocie feromony, które naśladują naturalne sygnały uspokajające wytwarzane przez zwierzęta. Można je kupić w formie dyfuzorów, sprayów, a także obroży. Oprócz nich, warto zwrócić uwagę na inne, naturalne substancje, np. na walerianę, matatabi, lawendę i kozłek lekarski, na które koty reagują podobnie, jak na kocimiętkę.
Pomocne mogą być również interaktywne zabawki, które stymulują aktywność, poprawiają nastrój oraz pomagają lepiej radzić sobie w sytuacjach stresowych. Każde zwierzę ma indywidualną wrażliwość na zapachy i bodźce, dlatego warto sprawdzić różne opcje, aby znaleźć tę najlepiej dopasowaną do potrzeb konkretnego czworonoga.