Dlaczego koty tyle śpią?
Domowe koty są drapieżnikami – potomkami dzikich kotów, których podstawowym zajęciem było polowanie. Nawyki senne naszych mruczków są więc zaprogramowane przez naturę. Choć dziś żyją wygodnie w naszych domach i mieszkaniach, ich organizmy nadal działają według dawnych mechanizmów. W naturze dzikie koty polowały głównie pod osłoną nocy, pomiędzy zmierzchem a świtem, a sen w dzień był dla nich sposobem na oszczędzanie energii pomiędzy intensywnymi nocnymi polowaniami. Nawet jeśli dziś polowanie ogranicza się wyłącznie do pogodni za piórkiem zawieszonym na sznurku, instynkt nadal każe im odpoczywać przez większą część doby.
Ponadto, koty są znane ze swojej wyjątkowej wrażliwości sensorycznej. Każdy dźwięk, ruch czy zmiana otoczenia jest przez nie bardzo szybko rejestrowana oraz analizowana. Ciągle utrzymywany stan wysokiej koncentracji i czuwania wymaga więc intensywnej regeneracji, której służy właśnie wydłużony czas snu. Co więcej, koty doskonale wiedzą, kiedy oraz gdzie mogą bezpiecznie się zdrzemnąć. Potrafią spać krótko, lecz bardzo intensywnie, szybko się w ten sposób regenerując. Nic więc dziwnego, że są uznawane za jednych z największych śpiochów w świecie udomowionych pupili.
Jak długo śpi kot? Od czego zależy długość jego snu?
Warto jednak mieć świadomość, że pomimo przynależności do tego samego gatunku, nie każdy kot śpi tyle samo — długość snu poszczególnych zwierząt zależy od wielu czynników. Przede wszystkim, na długość snu kota wpływ ma środowisko życia zwierzęcia. Co ciekawe, kot mieszkający w spokojnym, bezpiecznym domu z pewnością będzie spał więcej i dłużej niż kot wolnożyjący, który musi być stale czujny oraz uważny na zagrożenia z zewnątrz.
Równie ważna dla długości i częstotliwości snu jest aktywność fizyczna oraz tryb życia. Kot, który ma zapewnione intensywne codzienne zabawy, możliwości polowania i interaktywne zabawki, będzie bowiem spał dłużej, częściej i z większą korzyścią dla zdrowia niż kot znudzony, który może z kolei spać bezproduktywnie, nie regenerując się w pełni. Pora roku również odgrywa istotną rolę dla długości snu — zimą, kiedy dni są znacznie krótsze i mniej słoneczne, koty często śpią więcej czasu niż w lecie.
Nie bez znaczenia pozostaje także sam stan zdrowia kota. Zwierzę, które odczuwa ból, zmęczenie lub ma ukryte problemy zdrowotne, może bowiem spać więcej niż zwykle. Z drugiej jednak strony, niepokój, stres lub wzmożona czujność mogą powodować zaburzenia snu oraz sprawiać, że kot będzie spał krócej niż tego potrzebuje jego organizm, a sam jego sen będzie niespokojny i nieregularny.
Ile śpią kocięta i starsze koty? Ile snu potrzebuje kot na różnych etapach swojego życia?
Zapotrzebowanie na sen u kotów zmienia się także w zależności od wieku. Kocięta, szczególnie w pierwszych tygodniach swojego życia, potrafią przespać większą część dnia – młode kocięta śpią nawet do 20 godzin na dobę. W tym okresie ich organizm potrzebuje dużej ilości energii – intensywnie się bowiem rozwija, a zwiększone ilości snu są niezbędnym warunkiem do prawidłowego wzrostu oraz budowania odporności. Warto zauważyć, że głęboki sen kociaka jest często przerywany na karmienie oraz krótkie aktywności.
Dorosłe koty śpią od 12 do 16 godzin dziennie. To jednak średnia — koty najbardziej aktywne mogą bowiem spać mniej, a te spokojne spędzać w legowisku więcej czasu. W ciągu dnia sen dorosłego kota dzieli się na fazy i dzieli się na sen płytki i sen głęboki, który składa się z faz REM, podczas których można zauważyć, jak kot śpiąc porusza wąsami lub łapkami. Co ciekawe, to właśnie w tej fazie koty śnią!
Starsze koty potrzebują zwykle więcej czasu na odpoczynek i wydawać się może, że przesypiają większość dnia. To naturalne, gdyż ich organizm potrzebuje bowiem więcej czasu, aby się zregenerować, z kolei zmniejszona aktywność fizyczna powoduje, że kot częściej wybiera sen jako sposób spędzania wolnego czasu. Starsze koty mogą spać nawet 18- 20 godzin dziennie, szczególnie jeśli zmagają się z chorobami stawów, serca czy nerek.
Mimo tego, że starsze koty śpią dłużej, warto zawsze obserwować, czy zmiany w długości ich snu nie są nagłe — może to być bowiem pierwszy sygnał problemów zdrowotnych, które w przypadku kocich seniorów powinny być jak najszybciej wykryte oraz poddane odpowiedniemu leczeniu.
Kiedy sen kota powinien zaniepokoić opiekuna?
Choć naturalnym jest, że koty śpią dość często i długo, ich opiekunowie powinni zwracać uwagę przede wszystkim na nagłe zmiany w ich rytmie dobowym. Jeśli kot, który do tej pory był aktywny w określonych godzinach, nagle zaczyna spać niemal bez przerwy, może to świadczyć, że w jego organizmie dzieje się coś niepokojącego.
Zbyt długi sen, który jest dodatkowo połączony np. z apatią, brakiem apetytu czy rezygnacją z ulubionych zajęć może wskazywać na chorobę. Równie niepokojące mogą być zaburzenia snu – kot, który budzi się co chwilę, miauczy nocą lub nie potrafi znaleźć sobie miejsca również może dawać nam sygnały, że coś jest z nim nie w porządku.
Równie niepokojące mogą być zmiana dotychczasowego miejsca do spania na bardziej ukryte, ograniczenie kontaktów z domownikami, a także unikanie dotyku mogą świadczyć o tym, że nasz kot może czuć się gorzej i wymagać konsultacji weterynaryjnej. Specjalista oceni, czy sen kota mieści się w normie, wykona niezbędne badania, a także pomoże określić, czy zmiana zachowania wynika z naturalnych przyczyn, czy wymaga leczenia.
Obserwacja i znajomość rytmu dobowego własnego pupila to klucz do wczesnego wykrycia potencjalnych problemów zdrowotnych oraz wdrożenia szybkich działań naprawczych, które przywrócą kotu nie tylko odpowiedni rytm snu, ale przede wszystkim dobre zdrowie i samopoczucie.